Szybkimi krokami zbliża się nowy okres składania wniosków o zatwierdzenie taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków. Dla większości przedsiębiorstw przypada on w pierwszym półroczu 2021 roku, albowiem poprzednie taryfy w większości przypadków uzgadniane i zatwierdzane były przez Wody Polskie w roku 2018, po reformie Prawa wodnego i ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Powyższe oznacza z kolei dość intensywny okres pracy dla gmin oraz przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom, chcielibyśmy przypomnieć klika najważniejszych zasad obowiązujących w procesie przygotowywania i składania wniosków taryfowych.

Do najważniejszych aktów prawnych, regulujących proces zatwierdzania taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę oraz zbiorowe odprowadzanie ścieków należą:

• ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej: „UZZW”);
• rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (dalej: „Rozporządzenie”);
• ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: „KPA”).

Zgodnie z art. 24b ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przekazuje organowi regulacyjnemu wniosek o zatwierdzenie taryfy w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy. Organem regulacyjnym, działającym jako organ I stopnia (I instancji) jest Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Właściwość miejscowa Dyrektorów RZGW normowana jest przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie właściwości miejscowej dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej PGW WP w sprawach z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Taryfa za zbiorowe zaopatrzenie w wodę lub zbiorowe odprowadzanie ścieków określana jest na okres 3 lat. Jej opracowanie powinno zapewniać:

• uzyskanie niezbędnych przychodów przez przedsiębiorstwo;
• ochronę odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen i stawek opłat;
• eliminację subsydiowania skrośnego;
• motywowanie odbiorców usług do racjonalnego korzystania z wody i ograniczania zanieczyszczania ścieków;
• łatwość obliczania i sprawdzania cen i stawek opłat.

Natomiast jak wynika z art. 24b ust. 3 i 4 UZZW wniosek taryfowy powinien zawierać następujące elementy:

• określenie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego i gminy, na terenie której ono działa;
• wskazanie gminy, na terenie której ma obowiązywać taryfa wraz z okresem jej obowiązywania;
• projekt taryfy wraz z jego uzasadnieniem.

Ustawodawca określił również istotne elementy uzasadnienia projektu taryfy, w uzasadnieniu powinny zatem znaleźć się w szczególności następujące informacje:

• zakres świadczonych usług i lokalnych uwarunkowań ich świadczenia;
• standardy jakościowe usług, w tym informacje dotyczące wpływu określonej taryfy na poprawę jakości usług;
• spodziewane poprawy jakości usług przy wprowadzeniu nowych metod alokacji kosztów;
• zmiana warunków ekonomicznych w czasie obowiązywania taryfy;
• bilansowanie ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i wód podziemnych.

Określenie ,,w szczególności” należy rozmieć tutaj w sposób literalny, a mianowicie uzasadnienie ma zawierać elementy, o których mowa powyżej, ale może również zawierać informacje dodatkowe, które to wnioskodawca uzna za przedmiotowo istotne.

Następnie, zgodnie z art. 24b ust 6 UZZW, do uzasadnienia dołącza się:

• sprawozdania finansowe za ostatnie 3 lata obrotowe;
• wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych wraz z urządzeniami kanalizacyjnymi (z tym zastrzeżeniem, że obowiązek opracowania planu nie dotyczy przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, które nie planują budowy urządzeń wodociągowych lub urządzeń kanalizacyjnych tj. art. 21 ust.7 UZZW);
• informację o ilości zakupionej przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wody i jej cenie lub informację o ilości ścieków wprowadzonych do urządzeń niebędących w posiadaniu tego przedsiębiorstwa i cenie za ich wprowadzenie – za ostatnie 3 lata obrotowe;
• tabele będące szczegółową kalkulacją cen i stawek opłat, określające:
  – porównanie cen i stawek opłat taryfy obowiązującej w dniu złożenia wniosku z cenami i stawkami opłat nowej taryfy dotyczącej zaopatrzenia w wodę;
  – porównanie cen i stawek opłat taryfy obowiązującej w dniu złożenia wniosku z cenami i stawkami opłat nowej taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków;
  – ustalenie poziomu niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego;
  – alokację niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego według taryfowych grup odbiorców usług w okresie obowiązywania nowych taryf;
  – współczynniki alokacji w okresie obowiązywania nowych taryf rozumiane jako współczynniki określające procentowy udział w łącznych kosztach danego rodzaju kosztów związanych z określoną taryfową grupą odbiorców usług;
  – kalkulację cen i stawek opłat za zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków metodą alokacji prostej;
  – zestawienie przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego według taryfowych grup odbiorców usług, z uwzględnieniem wielkości zużycia wody oraz cen i stawek opłat za zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w okresie obowiązywania nowych taryf;
  – skutki finansowe zmiany cen i stawek opłat za zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;
  – analizy ekonomiczne związane z korzystaniem z wód, z uwzględnieniem zasady zwrotu kosztów usług wodnych oraz długoterminowych prognoz dotyczących możliwości zaspokojenia potrzeb w zakresie korzystania z zasobów wodnych na obszarze zlewni lub jej części.

Wzór wniosku o zatwierdzenie taryfy określa rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie określenia taryfy, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków. Załącznikiem do rozporządzenia jest m.in. wzór pisma przewodniego, który to winien być dołączony do wniosku. Z treści wzoru pisma wydaje się wynikać konkluzja, iż ustawodawca pozostawił przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu działającemu na terenie więcej, niż jednej gminy wybór, czy wniosek jest składany dla wszystkich obsługiwanych przez niego gmin, czy też dla każdej z osobna.
Jak wynika z rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie właściwości miejscowej dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w sprawach z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, organ regulacyjny działa na obszarze przypisanej mu właściwości miejscowej, która to może obejmować nawet kilka gmin, a co za tym idzie, przedsiębiorstwo może złożyć jeden wniosek taryfowy dla wszystkich obsługiwanych przez siebie gmin, jak i odrębne wnioski – dla każdej z osobna. Podjęcie decyzji w tym zakresie wydaje się być istotne chociażby z punktu widzenia zasad kalkulowania taryfy, podziału na grupy taryfowe, a także sposobu rozliczenia kosztów wspólnych dla całej działalności przedsiębiorstwa.
Wskazać przy tym należy, iż złożenie wspólnego wniosku przez przedsiębiorstwo dla każdej z gmin na terenie której działa, może również podlegać badaniu przez organ pod kątem eliminacji subsydiowania skrośnego, w zakresie kosztów pomiędzy usługami świadczonymi przez to samo przedsiębiorstwo na terenie różnych gmin, które to są objęte odrębnymi taryfami. W praktyce oznacza, to iż organ może zwrócić się do przedsiębiorstwa o przedłożenie odpowiednich dokumentów dotyczących jego działalności na ternie poszczególnych gmin w celu ustalenia podziału kosztów wspólnych dla gmin, na terenie których prowadzi ono swoją działalność. Jak bowiem wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 16 listopada 2016 r. sygn. akt I SA/Bd 679/16 oraz Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 2016 r. sygn. akt II OSK 1354/14, wydanego w oparciu o poprzedni stan prawny (niemniej jednak, jak się wydaje – nadal aktualne) cyt. ,,należy uznać, że przyznane organom gminy przez ustawodawcę w ramach procedury zatwierdzania przedłożonych taryf prawo weryfikacji kosztów (art. 24 ust. 5 w zw. z ust. 4 UZZW) obejmuje także możliwość kontroli zapewnienia przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne eliminacji subsydiowania skrośnego pomiędzy usługami świadczonymi przez to przedsiębiorstwo na terenie różnych, objętych odrębnymi taryfami, gmin. W konsekwencji należy stwierdzić, że organy danej gminy rozpatrujące wnioski o zatwierdzenie taryf mają prawo żądać od wnioskującego przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego przedstawienia określonych dokumentów dotyczących także działalności prowadzonej przez to przedsiębiorstwo na terenie innej gminy, o ile jest to niezbędne dla efektywnego zweryfikowania prawidłowości ustalenia oraz podziału pomiędzy te gminy kosztów „wspólnych” dla tych gmin”. Wskazać należy, iż organ może zwrócić się o przedłożenie danych informacji tylko w przypadku, jeżeli będą one ,,niezbędne” dla zweryfikowania ustalenia w zakresie podziałów kosztów.

Częstą praktyką jest również przystąpienie przez gminy do związków lub porozumień międzygminnych w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych lub powierzenia jednej z gmin określonych zadań publicznych. Dochodzi wówczas do wspólnego wykonywania przez gminy zadań z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków (art. 3 ust 2 UZZW).

Zgodnie z art. 3 UZZW, prawa i obowiązki organów gminy wykonują odpowiednio właściwe organy związku międzygminnego lub gminy wskazanej w porozumieniu międzygminnym. W takim przypadku mamy do czynienia z jednym wnioskiem taryfowym, który jest składany wspólnie dla wszystkich gmin objętych porozumieniem lub związkiem międzygminnym. We wniosku winny zatem pojawić się informacje, iż jest on składany w celu zatwierdzenia taryfy dla konkretnych gmin, które dla realizacji zadań z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków zawarły porozumienie lub utworzyły związek. Powyższe jest istotne z punktu widzenia samego postępowania przez organem regulacyjnym. Stroną postępowania przed organem, ze wszystkimi konsekwencjami z tego faktu wynikającymi, jest wówczas związek reprezentowany przez zarząd (art. 73 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym) lub gmina, której to zostały powierzone zadania publiczne, reprezentowana przez jej organ wykonawczy (art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym).
Warto mieć przy tym na uwadze, iż w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo funkcjonujące w obrębie kilku gmin, ponosi odmienne koszty świadczenia na terenie poszczególnych gmin, wówczas wiąże się to z koniecznością wyodrębnienia poszczególnych grup taryfowych w ramach wspólnego wniosku taryfowego. Mamy zatem do czynienia z jednym wnioskiem obejmującym różne grupy taryfowe z uwagi na różne koszty świadczenia usług w poszczególnych gminach, funkcjonujących w obrębie danego związku lub porozumienia.
Po otrzymaniu wniosku o zatwierdzenie taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków organ regulacyjny dokonuje jego weryfikacji pod względem formalnym. W razie stwierdzenia braków formalnych wniosku, Dyrektor RZGW wzywa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne do uzupełnienia wniosku (na podstawie art. 64 KPA). W kolejnym etapie wniosek jest analizowany, w razie konieczności jego uzupełnienia lub wyjaśnienia określonych kwestii, organ wzywa przedsiębiorstwo na podstawie art. 50 KPA.

Postępowanie przed Dyrektorem RZGW o zatwierdzenie taryfy kończy się wydaniem decyzji zatwierdzającej taryfę, odmawiającej jej zatwierdzenia lub poprzez upływ terminu 45 dni przewidzianego na wydanie wspomnianych decyzji, bowiem w przypadku niewydania przez organ decyzji w terminie 45 dni od otrzymania wniosku, taryfa wchodzi w życie po upływie 120 dni od dnia doręczenia jej projektu organowi wraz z wnioskiem o zatwierdzenie.

W przypadku decyzji, w której Dyrektor RZGW odmówił zatwierdzenia taryfy, przedsiębiorstwo może złożyć odwołanie do organu wyższego stopnia, którym jest Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Na etapie postępowania drugoinstacyjnego zapaść może decyzja o: utrzymaniu w mocy decyzji Dyrektora RZGW, umorzeniu postępowania odwoławczego, uchyleniu decyzji RZGW i orzeczeniu co do istoty sprawy / umorzeniu postępowania, a także przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania przez organ I instancji.

Problematyka związana z przygotowaniem wniosku taryfowego oraz przeprowadzeniem postępowania przed organem regulacyjnym jest nie tylko wielowątkowa, ale również pełna trudnych zagadnień. Zarówno ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jak i rozporządzenie w sprawie określenia taryf wydaje się rodzić więcej pytań aniżeli odpowiedzi. Dlatego też w przyszłości na łamach naszego bloga postaramy się odpowiedzieć na najbardziej nurtujące wątpliwości naszych Klientów.

W celu ułatwienia Państwu zapoznania się z tą niewątpliwie trudną tematyką przygotowaliśmy następujące opracowanie, zachęcamy do zapoznania się z nim (prezentacja dostępna po kliknięciu w obrazek):

Nasza kancelaria specjalizuje się w problematyce związanej ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków, udzielając pomocy prawnej przedsiębiorcom wodociągowo-kanalizacyjnym we wszystkich kwestiach związanych z wnioskami o zatwierdzenie taryfy. postępowaniem przed organami regulacyjnymi oraz przed Prezesem Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz przed sądami powszechnymi i administracyjnymi.

W celu uzyskania pomocy prawnej prosimy o kontakt telefoniczny, mailowy lub uzupełnienie poniższego formularza.

Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane przez Państwa pytania:

Stronę wyszukiwano po słowach: taryfy wodno ściekowe, taryfy za zbiorowe odprowadzanie ścieków, taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę, wniosek o zatwierdzenie taryfy, wniosek taryfowy, wnioski o zatwierdzenie taryfy, wnioski taryfowe