W związku ze zbliżającym się nowym okresem taryfowym i koniecznością przekazania przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne wniosku o zatwierdzenie taryfy do organów regulacyjnych chcielibyśmy przybliżyć Państwu problematykę związaną z wydaniem przez organ decyzji odmownej i wskazać narzędzia umożliwiające skuteczne zakwestionowanie tej decyzji.
Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przekazuje organowi regulacyjnemu wniosek o zatwierdzenie taryfy w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy, zatem dla zdecydowanej większości przedsiębiorstw ten termin właśnie nadszedł lub nadejdzie w najbliższym czasie. Organem regulacyjnym, który będzie analizował przekazane wnioski taryfowe jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Rozpatrywanie wniosku przez organ regulacyjny
Organ regulacyjny, w terminie 45 dni od dnia otrzymania wniosku o zatwierdzenie taryfy:
1) ocenia projekt taryfy oraz uzasadnienie pod względem zgodności z:
a) przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2020 r. poz. 2028)
b) przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2020 r. poz. 310)
2) analizuje zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, w tym marżę zysku, oraz weryfikuje koszty, związane ze świadczeniem usług, poniesione w latach obrachunkowych obowiązywania poprzedniej taryfy, ustalone na podstawie ewidencji księgowej, z uwzględnieniem planowanych zmian tych kosztów w okresie obowiązywania taryfy pod względem celowości ich ponoszenia w celu zapewnienia ochrony interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen.
Jeżeli wynik tej oceny, weryfikacji lub analizy jest pozytywny, organ regulacyjny zatwierdza taryfę w drodze decyzji.
W sytuacji natomiast, gdy wynik przeprowadzonej oceny, weryfikacji lub analizy jest negatywny, organ regulacyjny odmawia, w drodze decyzji, zatwierdzenia taryfy oraz nakłada w tej decyzji na przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obowiązek przedłożenia, w terminie w niej określonym, poprawionego projektu taryfy lub poprawionego uzasadnienia, wskazując elementy projektu taryfy lub uzasadnienia wymagające poprawienia.
Decyzja o odmowie zatwierdzenia taryfy – co zrobić
Podkreślić należy, że otrzymana przez przedsiębiorstwo decyzja Dyrektora RZGW o odmowie zatwierdzenia taryfy nie jest decyzją ostateczną i przedsiębiorstwo ma prawne narzędzie służące do ochrony swych praw i interesów majątkowych. Najważniejszym z nich – i na nim skupimy się w przedmiotowym opracowaniu – jest odwołanie. Do postępowania przed organem regulacyjnym stosuje się bowiem przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 256, dalej KPA). Organem, który będzie rozpatrywał odwołanie tzn. organem wyższego stopnia w sprawach decyzji taryfowych w stosunku do organu regulacyjnego jest Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Odwołanie od decyzji – do kogo, jak, w jakim terminie
Odwołanie wnosi się do organu odwoławczego tj. Prezesa PGW WP za pośrednictwem organu, który wydał decyzję tj. właściwego Dyrektora RZGW. Oznacza to że pismo powinno zostać wysłane na adres właściwego RZGW, ale jego adresatem powinien być Prezes PGW WP.
Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, przy czym termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru;
2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe.
Stosownie do brzmienia art. 128 KPA, odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. W praktyce jednak prawidłowe uzasadnienie, precyzyjnie wskazujące na wszelkie uchybienia organu pierwszej instancji ma kluczowe znaczenie dla skuteczności odwołania.
Jak wynika z art. 107 § 1. KPA decyzja zawiera:
1) oznaczenie organu administracji publicznej;
2) datę wydania;
3) oznaczenie strony lub stron;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny;
9) w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.
Ponadto, zgodnie z § 3 tego artykułu, uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
Po otrzymaniu decyzji negatywnej przedsiębiorstwo powinno poddać ją bardzo krytycznej analizie, w pierwszej kolejności należy rozważyć czy organ dopełnił terminu 45 od dnia otrzymania wniosku taryfowego (przy czym bieg 45-dniowego terminu rozpoczyna się z chwilą złożenia przez przedsiębiorstwo kompletnego wniosku taryfowego (wyrok NSA, sygn. akt I GSK 514/20). Następnie należy wrócić uwagę na sentencję decyzji, czy organ faktycznie nałożył „obowiązek w tej decyzji, w terminie w niej określonym, na przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przedłożenia poprawionego projektu taryfy lub poprawionego uzasadnienia wskazując elementy projektu taryfy lub uzasadnienia wymagające poprawienia”. W dalszej kolejności przeanalizować jakie fakty organ uznał za udowodnione, na podstawie jakich dowodów, jak zostało przeprowadzone postępowanie dowodowe, jaką organ wskazał podstawę prawną, jak uzasadniał wydanie decyzji odmownej i które z tych argumentów znajdują faktyczne odzwierciedlenie w stanie faktycznym i obowiązujących przepisach, a także czy organ przestrzegał wszystkich przepisów postępowania, do których przestrzegania był zobowiązany. Po tej analizie należy skupić się na przepisach prawa materialnego tj. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz.U. z 2018 r. poz. 472), poddając analizie to czy organ zastosował właściwe przepisy i poddał je prawidłowej wykładni, w szczególności zwracając uwagę czy wezwania organu do uzupełnienia braków formalnych w istocie wzywały do przedstawienia dokumentów wymaganych przez przepisy. Każde uchybienie organu należy precyzyjnie opisać w odwołaniu, w miarę możliwości wskazując jednocześnie podstawę prawną tego zarzutu, tak aby organ odwoławczy dysponował jasną i precyzyjną informacją odnośnie uchybień organu I instancji dostrzeżonych przez przedsiębiorstwo.
Na koniec przedsiębiorstwo może sformułować wniosek odnośnie oczekiwanego działania organu tj. czy wnosi o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, czy wnosi o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy itd. Przedsiębiorstwo może także w odwołaniu zażądać przeprowadzenia dodatkowego postępowania w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo żądać zlecenia przeprowadzenia tego postępowania organowi, który wydał decyzję.
Po stworzeniu odwołania należy zadbać o podpisanie go przez osobę uprawnioną do reprezentacji danego podmiotu, np. w wypadku spółek – zgodnie z określonymi w Krajowym Rejestrze Sądowym zasadami reprezentacji lub przez prawidłowo ustanowionego pełnomocnika.
Odwołanie – najważniejsze zasady
Aby zapewnić sobie jak największe szanse na korzystne rozstrzygnięcie organu odwoławczego – Prezesa PGW WP sporządzając odwołanie dobrze jest przestrzegać następujących zasad:
1. Dopilnować terminu na wniesienie odwołania – 14 dni od doręczenia decyzji Dyrektora RZGW.
2. Prawidłowo zaadresować pismo, tj: „Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie za pośrednictwem Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w ……” i wysłać je na adres właściwego RZGW.
3. Prawidłowo oznaczyć decyzję organu I instancji tj. „wnoszę odwołanie od decyzji Dyrektora RZGW w…. o numerze…… z dnia…… doręczoną w dniu……”
4. Możliwie precyzyjnie sformułować wszelkie uchybienia organu I instancji tzn. zarzuty np. w ten sposób „decyzji organu I instancji zarzucam naruszenie prawa procesowego/prawa materialnego tj. art……. ustawy…… poprzez……..”
5. Sformułować stosowny wniosek, wyrażający jakiego rodzaju działania oczekuje się od organu odwoławczego np. „ze względu na powyższe wnoszę o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji” lub „ze względu na powyższe wnoszę o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy”.
6. Podpisać pismo zgodnie z zasadami reprezentacji w danym podmiocie, może być również podpisane przez pełnomocnika, w takiej sytuacji pamiętać należy o załączeniu do pisma dokumentu pełnomocnictwa i potwierdzenia wniesienia opłaty skarbowej.
W celu ułatwienia Państwu zapoznania się z tą niewątpliwie trudną tematyką przygotowaliśmy następującą infografikę, zachęcamy do zapoznania się z nim (grafika dostępna po kliknięciu w obrazek):
Co jeśli nie odwołanie od decyzji?
W sytuacji gdy przedsiębiorstwo uznaje, że brak mu podstaw do kwestionowania decyzji odmownej organu konieczna będzie poprawa wniosku taryfowego lub uzasadnienia w sposób wskazany przez organ. Jest to dość złożona problematyka, dlatego poświęciliśmy tej kwestii osobny wpis na naszym blogu.
Korekta wniosku taryfowego jako alternatywa dla odwołania od decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy
KPPP oferuje pomoc w sporządzaniu odwołań od niekorzystnych decyzji taryfowych
Podsumowując powyższą analizę należy wskazać, iż nie każda odmowna decyzja organu w przedmiocie zatwierdzenia taryfy jest poprawna i wiele z nich przy prawidłowo skonstruowanym odwołaniu ma szansę zostać zmienionych przez organ odwoławczy. Warto zatem za każdym razem dokonać szczegółowej analizy decyzji. Mamy świadomość licznych problemów związanych z poprawnym przygotowaniem wniosku taryfowego, a także jego zatwierdzeniem przez Organ, nasza Kancelaria służy Państwu pomocą w kwestiach związanych z przygotowaniem wniosków taryfowych, a także zapewniamy pomoc prawną w zakresie sporządzenia odwołań od wydanych przez organy decyzje. Ponadto reprezentujemy również naszych klientów w postępowaniach przed sądami administracyjnymi. W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt telefoniczny, mailowy lub uzupełnienie formularza kontaktowego.
[contact-form-7 id=”320″ title=”Formularz 1″]
Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane przez Państwa pytania:
Czy Kancelaria może przygotować odwołanie od decyzji Dyrektora RZGW o odmowie zatwierdzenia taryfy?
Tak. Kancelaria świadczy usługi kompleksowej obsługi prawnej przedsiębiorstw wodociągowo -kanalizacyjnych, w tym również sporządza odwołania od decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy.
Czy Kancelaria może nas reprezentować w postępowaniu przed PGW Wody Polskie czy tylko sporządza odwołania od decyzji?
Tak, radcowie prawni tworzący Kancelarię posiadają doświadczenie w postępowaniach przed PGW WP i oferują pomoc prawną na każdym etapie postępowania, zarówno sporządzają odwołania, jak i po udzieleniu stosownego pełnomocnictwa mogą reprezentować przedsiębiorstwo w postępowaniu przed Dyrektorem RZGW jak i Prezesem PGW.
Jak długo trwa przygotowanie odwołania od decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy?
Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy przedsiębiorstwu, radcowie prawni w przypadku każdego odwołania dotrzymują tego terminu.
Co może zrobić przedsiębiorstwo w sytuacji otrzymania decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy?
W najkrótszym terminie od doręczenia tej decyzji zwrócić się o poradę prawną poprzez formularz kontaktowy lub kontakt telefoniczny, radcowie prawni tworzący Kancelarię wyjaśnią jakie można podjąć środki, a po udzieleniu pełnomocnictwa sporządzą odwołanie od decyzji RZGW.
Czy od decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy można się odwoływać tylko z jakichś konkretnych powodów?
Nie, każde uchybienie organu może potencjalnie stanowić podstawę do odwołania od decyzji. Warto natomiast napisać merytoryczne, precyzyjnie wskazujące wszelkie błędy organu I instancji uzasadnienie odwołania, aby zapewnić jak największe szanse na jego skuteczność.
O błędach organu w postępowaniach taryfowych pisaliśmy także tu:
Podstawy prawne wezwań Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
Czy wniesienie odwołania od decyzji o odmowie zatwierdzenia taryfy do Prezesa PGW WP podlega opłacie?
Nie, samo wniesienie odwołania nie podlega opłacie, w sytuacji gdy odwołanie wnosi pełnomocnik konieczne jest uiszczenie opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Co przedsiębiorstwo może zrobić w sytuacji gdy organ wydał decyzję po upływie 45 dni od dnia doręczenia projektu taryfy z wnioskiem o jej zatwierdzenie?
W najkrótszym terminie od doręczenia tej decyzji zwrócić się o poradę prawną poprzez formularz kontaktowy lub kontakt telefoniczny, radcowie prawni tworzący Kancelarię wyjaśnią jakie można podjąć środki, pomogą sporządzić stosowne pisma a także po udzieleniu pełnomocnictwa mogą reprezentować przedsiębiorstwo w postępowaniach przed Prezesem PGW WP. Więcej na ten temat pisaliśmy w tym artykule:
Milczące załatwienie sprawy w postępowaniu o zatwierdzenie taryfy